وظیفه همه آحاد جامعه به ویژه نسل جوان در برابر انحرافات اجتماعی، نهی از منکر است. قرآن مجید به صراحت به این نکته اشاره کرده و فرموده است:"باید از شما مسلمانان برخی، مردم را به خیر و صلاح‏ دعوت کنند و آن‏ها را به نیکوکاری فرمان داده و از منکرات نهی کنند و اینان رستگار خواهند بود"1 .
 امام‏ علی‏علیه‏السلام کسانی را که از این وظیفه مهم، شانه خالی می‏کنند، در زمره مردگان برشمرده است2.  البته‏ برخورد و اجرای نهی از منکر باید بسیار سنجیده و با علم و آگاهی از شرایط آن و رعایت آنها صورت گیرد که به مهم‏ترین آن‏ها اشاره می‏کنیم:
1-آشنایی با معروف و منکر:ابتدا لازم است کسی که می‏خواهد با انحرافات مبارزه کند، به حقیقت کار توجه داشته باشند؛ یعنی خودش آگاهی کامل داشته باشد که چه کاری خوب و پسندیده است و چه کاری ناپسند و منکر.
2- دفاع منطقی:در برخورد با ناهنجاری‏ها، باید با رفق و مدارا و صبر و حوصله و با نصیحت و استدلال پیش رفت. قرآن مجید می‏فرماید:"ادع الی سبیل ربک بالحکمة و الموعظة الحسنة و جادلهم بالتی هی أحسن؛ ای رسول! خلق را به حکمت و برهان و موعظه به راه خدا دعوت کن و به بهترین طریق با اهل جدل مناظره کن"3.
3- جلب اعتماد: تا جلب اعتماد صورت نگیرد، موعظه و نصیحت اثری ندارد. امام علی‏علیه‏السلام می‏فرماید "دل‏های مردم وحشی است. پس کسی که دل‏ها را جذب کند، به او روی خواهند آورد"4 . از این جهت لازم‏ است با افراد خطاکار با صمیمیت و رفاقت مواجه شد و در گام بعدی با شیوه‏ای مناسب سخن گفت.
4- رعایت ادب و نزاکت:در برخورد با ناهنجاری‏ها نمی‏توان به بهانه اجرای فریضه نهی از منکر حقوق دیگران را نادیده گرفت. در این جهت هرگونه تندخویی و درشتی مردود است. خداوند متعال که موسی‏علیه‏السلام را مأمور مقابله با طاغوت زمان خود یعنی فرعون کرد و به ایشان سفارش می‏کند:"با او به نرمی سخن گویند، شاید پند گیرد یا بترسد"5.
5- احتمال ترتیب اثر دادن:انسان باید احتمال بدهد که توصیه و سخن درست او، دارای اثری مثبت‏ است. اگر چه اطمینان به ترتیب اثر لازم نیست، زیرا گاهی توصیه و امر به معروف و نهی از منکر نه تنها تأثیرمثبت ندارد، بلکه دارای آثار منفی می‏شود، مثلاً شخص را جری‏تر می‏کند.
6- اقدام عملی:گاهی منکر چنان ریشه دارد شده که با زبان ریشه کن نمی‏شود و نیازمند عمل می‏باشد. در این صورت اقدام عمل لازم است، ولی نخستین مرحله اقدام عملی به خود پرداختن و از خود الگوی مناسبی برای دیگران فراهم کردن است. به نظر صاحب جواهر از بزرگ‏ترین و مؤثرترین جلوه‏های امر به معروف و نهی از منکر به ویژه نسبت به رهبران دینی آن است که خود، جامه معروف را به تن کنند و پوشش منکر را از تن بدر کنند و نفوس خود را با اخلاق والا برآورند و ا ز اخلاق پست بپیرایند6 . البته این شرط، حتی در زمانی که با زبان نهی از منکر می‏کند، نیز لازم است؛ یعنی اگر چیزی را که خود رعایت نمی‏کند، بخواهد به دیگران توصیه کند، نه تنها اثری ندارد، بلکه گاهی اثر معکوس می‏گذارد. در مرحله بعد یک جوان متعهد باید در صورت توان از وقوع جرم و جنایت و فساد در جامعه جلوگیری نماید. البته در اوضاع فعلی که نظام اسلامی حاکم است، برای اجتناب از هرج و مرج، باید مرحله مجازات و تنبیه خطاکار را به مسؤلان سپرد. از این رو گزارش دادن به مراجع ذی‏صلاح و پیگیری عملی کفایت می‏کند. شرایط و ویژگی‏های دیگر نیز لازم است. می‏توانید با مراجعه به کتاب هایی که در این باره نوشته شده و آگاهی از آنها در کار خود موفق‏تر باشید.
در پایان بخشی از سخنان رهبر انقلاب را نقل می‏کنیم:"در جامعه اسلامی تکلیف عامه مردم، امر به معروف و نهی از منکر با لسان (زبان) است، اگر کار به برخورد بکشد، آن دیگر به عهده مسؤلین است که باید وارد بشوند و آن‏ها این کار را بکنند. البته نقش مهم‏تر از هم همین زبان دارد. چیزی که جامعه را اصلاح می‏کند، همین نهی از منکر زبانی است. اگر مردم به آدم بدکار، خلافکار و کسی که اشاعه فحشا می‏کند و می‏خواهد قبح گناهی را از جامعه ببرد، بگویند و ده، صد یا هزار نفر به طور کلی افکار عمومی جامعه روی وجود او سنگینی کند، این برای او شکننده‏ترین چیزهاست"7. 
1-آل عمران (3) آیه 104. 
2-نهج البلاغه، قصار 366
3-نحل (16) آیه 125. 
4-نهج البلاغه، قصار 47.
5-طه (20) آیه 44. 
6-جواهرالکلام، ج 21، ص 383. 

7-فرهنگ و تهاجم، ص 230.



*** مارابانظرات خوددرنشرمعارف اهلبیت(ع)یاری دهید***  

نوشته شده توسط شیعه مولا علی (ع)اگر خداتوفیق دهد در سه شنبه 90/11/4 ساعت 8:39 عصر موضوع | ***استفاده از مطالب باذکرمنبع وفرستادن صلوان باعجل فرجهم مانعی ندارد*** .التماس دعا***لینک ثابت